copyright © „Twórczość” & Grzegorz Robakowski
ROZRÓBKA
Warszawa, 25 stycznia 2000
Droga Alicjo,
spodziewałem się, że ucieszą Cię Twoje i innych zdjęcia w „Twórczości”, ale nie myślałem, że Twoja radość będzie aż taka.
Styczniowy numer „Twórczości” na ogół wszystkim się podoba, podobają się zdjęcia, podoba się literacka zawartość numeru.
Ty reagujesz na list do Ciebie, który w druku nabrał wyrazistości, ja, oczywiście, pamiętam, że najważniejsza partia wspomnień o Marii Morskiej pojawiła się u Ciebie po lekturze Dzienników Anny Iwaszkiewiczowej, ale w związku z Twoim okresem łódzkim wróciłaś do niej na nowo.
Na tym polega to, co nazywasz „morzem bez horyzontu” w cudownych akcjach Twojej wyobraźni, masz rację, że ani u mnie w Oniriadzie, ani w Twoich monologach w listach do mnie lub w mowie nie sama pamięć działa, lecz nasza najważniejsza energia wewnętrzna, energia wyobraźni.
To jej akcja podtrzymuje nas przy życiu, poprzez nią żyjemy najintensywniej (w miarę naszych możliwości), to ona rozrabia w naszym całożyciowym doświadczeniu.
Moje zapisy oniryczne w skromnej mierze oddają i utrwalają tę rozróbkę, brak mi w tych zapisach takiego daru słowa, jaki byłby potrzebny. Ty w swojej mowie robisz to z pewnością lepiej, chyba dlatego, że poddajesz się żywiołom swojej mowy wewnętrznej, nie starasz się nad nimi zapanować.
Tak czy inaczej, jakaż cudowność, że tak sobie żyjemy z całym naszym wewnętrznym bogactwem, że „morze bez horyzontu” ma w nas swoje źródło, swój początek, że patrzymy na nie, jakby istniało poza nami, niezależnie od nas.
Przeczytaj świetny tekst Zbigniewa Mikołejki Nos, literatura i psyche w „Twórczości”, on pięknie referuje książkę Danuty Danek, która bardzo dużo wie o literaturze i o śnieniu.
Ja nie jestem aż takim jak ona wyznawcą psychoanalizy, ale o wadze widzeń sennych myślę bardzo podobnie, choć interesują mnie mniej przyczyny widzeń sennych a bardziej one same jako dzieło wyobraźni, jako sztuka najbardziej powszechna i jednocześnie najbardziej niepowtarzalna.
Ściskam Ciebie i Moją, całuję –
Henryk
książki Henryka Berezy / teksty Henryka Berezy / epistoły Henryka Berezy / o Henryku Berezie napisali / galeria zdjęć Henryka Berezy