copyright © „Twórczość” & Grzegorz Robakowski

 

PRAPAMIĘĆ

Warszawa, 6 października 1999

Droga Alicjo,

list z historią Xaviera Walickiego z Nicei, który mógłby być sobowtórem Michała Walickiego, niesłychanie sugestywny, list Leny Wa­lickiej do Ciebie tłumaczy chyba historyczne źródła tego fenomenu.

Xavier Walicki pochodził prawdopodobnie z tej linii rodowej, której historia jest związana z Rosją i później z Francją.

W liście, do którego był dołączony list Leny do Ciebie sprzed lat, poruszyła mnie Twoja reakcja na opowiadanie Macieja Piotra Prusa z wrześniowej „Twórczości”.

Opowiadanie Ucieczka w szafie czytałem dopiero w druku, nie znam autora, dowiedzia­łem się, że jest dziennikarzem w średnim wieku, przeniósł się podobno do Warszawy z Krakowa.

Utwór jest efektowny, nie kojarzy się jednak z taką prozą, jaką zwykle w „Twórczości” można znaleźć, domyślam się powodów, dla których Ucieczkę w szafie czytałaś w szczególny sposób.

Polecam Ci lekturę tekstów Tadeusza Różewicza w październikowej „Twórczości”, którą postaram się Ci wysłać za kilka dni.

Pochodzą one z książki Matka odchodzi, która ma się w niedługim czasie ukazać, przeczytałem je wczoraj, zrobiły na mnie ogromne wrażenie, pobudziły pamięć czegoś najdawniejszego we mnie.

Wyzwoliły coś, czego nie ma nawet w Oniriadzie.

Tadeusz Różewicz jest największym z żyją­cych poetów, jego twórczość z lat dziewięćdziesiątych nie ma sobie w Polsce nic równego, przemawia przez niego doświadczenie całego życia, przemawia głosem jak Kochanowskiego.

Czytałem ostatnio – z innych powodów – Tren XIX – albo Sen Jana Kochanowskiego, dwie lektury sprzęgły mi się w jedno, wydobyły wspólnie z mojej prapamięci słowa matki – pójdę, gdzie mnie oczy poniosą – i tę trwogę, z jaką mało co da się porównać.

W bliskości Tadeusza Różewicza byłem przez tydzień w Niemczech, byłem świadkiem niezwykłego działania jego osoby i słów na wszystkich, którzy mieli szczęście widzieć go i słyszeć.

Ściskam Ciebie i Moją –

Henryk

 

książki Henryka Berezy / teksty Henryka Berezy / epistoły Henryka Berezy / o Henryku Berezie napisali / galeria zdjęć Henryka Berezy